Suikerziekte of diabetes mellitus is een chronische ziekte, voor chronische ziekten geldt: niet vasten als de gezondheid in gevaar komt, dit wordt zeker niet als positief gezien. Mensen met suikerziekte worden in de medische wereld diabetici genoemd.

Van alle chronische ziekten heeft vasten de meeste impact op suikerziekte.

Suikerziekte
Bij suikerziekte werkt insuline niet of onvoldoende. Insuline wordt in de alvleesklier geproduceerd, een orgaan bij de lever gelegen. Insuline is nodig om suiker in het bloed te verwerken, waardoor het opgenomen kan worden door lichaamscellen. Doordat de suikers in het bloed niet goed of onvoldoende wordt verwerkt stijgt het suikergehalte in het bloed, met als gevolg allerlei klachten en nadelige lichamelijke effecten.

Veel voorkomende symptomen en verschijnselen bij diabetes zijn:
- Sufheid, moeheid;
- Veel plassen;
- Hevige dorst;
- Hongergevoel;
- Huidinfecties, zoals steenpuisten;
- Wondjes die niet of maar langzaam helen;
- Jeuk;
- Wazig zien;
- Afvallen.

Er zijn twee typen suikerziekte:
Type 1: insuline afhankelijke diabetes: behandeling geschiedt door toediening van insuline.
Type 2: niet- insuline afhankelijke diabetes of “ouderdomsdiabetes”, hier is meer sprake van insuline resistentie, de lichaamscellen reageren onvoldoende op de insuline, waardoor de insuline zijn werk niet goed kan doen. Voor deze groep is soms een dieet voldoende, meestal zijn tabletten nodig. Type 2 neemt toe, geschat wordt dat er over een paar jaar ca 1 miljoen patiënten in Nederland zijn.

Bepaalde volken zijn meer gevoelig voor het krijgen van suikerziekte: vooral Hindustanen, daarna volgen Marokkanen en Turken. Het heeft niet alleen met erfelijke factoren te maken, maar ook met leefstijl, bijvoorbeeld overgewicht. Bij deze groepen zie je vaker ontregelingen, bijvoorbeeld als ze op vakantie zijn en meer actief zijn , er is dan meer kans op een te laag bloedsuiker. Vasten kan ook ontregelingen geven: zowel een te laag als een te hoog bloedsuiker.

De nadelige gevolgen van suikerziekte zijn vooral schade aan kleine bloedvaten, de kleinste bloedvaten zijn te vinden in de nieren, ogen, voeten en zenuwen. Met als gevolg verhoogde bloeddruk, problemen op seksueel gebied en problemen met het gevoel. Het is van groot belang regelmatig onder controle te staan bij huisarts of diabetes dienst: ca 1x per drie maanden wordt de regulering bekeken middels bloedonderzoek, regelmatig worden de voeten gecontroleerd op wondjes en het gevoel in de voeten wordt getest. Eenmaal in het jaar wordt de nierfunctie onderzocht. Tevens wordt eenmaal per jaar de oogarts bezocht.

Vasten
Voor mensen met suikerziekte, die alleen gereguleerd zijn met een dieet is er geen belemmering voor vasten.
Als iemand goed gereguleerd is kan er gevast worden, mits er regelmatig gecontroleerd wordt. Daarnaast zijn er medicatie aanpassingen nodig.

Voor insuline afhankelijke diabetes is het streven naar een eenmaal daagse dosering, liefst een langwerkende insuline, vlak voor Iftar (de eerste maaltijd na zonsondergang). Een alternatief als dit niet mogelijk is, is 2/3 dosis van een combinatiepreparaat in de avond en 1/3 dosis van een kortwerkende insuline ’s morgens.

Voor niet-insuline afhankelijke diabetici worden de tijden van de medicatie inname aangepast. (De meest gebruikte medicatie is metformine, het is dan raadzaam de dosis te verdelen over tweemaal daags. Voor de sulfonylureumderivaten is het beter de middagdosering te verplaatsen naar de avond.)
Bij een te laag bloedsuiker kan de avonddosis verhoogd ten opzichte van de ochtenddosis, evt de medicatie vervangen door andere, zoals glimepiride of gliclazide voor de avond. Dit moet wel enkele weken voor de maand Ramadan gebeuren.
Vergeet niet om na de maand Ramadan de medicatie weer terugveranderen naar hoe het was voor de Ramadan.

Niet vasten
De kans op ontregelingen in de maand ramadan is groot, daarom liever niet vasten bij:
- Insuline gebruik;
- Suikerziekte en zwangerschap;
- Slecht gereguleerde suikerziekte;
- Suikerziekte en infectie/koorts;
- Suikerziekte en hartvaatziekten en/of neurologische ziekten;
- Ouderen, zij hebben meer risico op uitdroging;
- Mensen met diabetes die wel begonnen zijn met vasten, maar een te laag of te hoog bloedsuiker krijgen.
Voor bovenstaand is het verstandig ook de familie in te lichten en te adviseren. Dit voorkomt bij diabetici een gevoel een buitenstaander te zijn in deze maand Ramadan. Zij kunnen het gevoel krijgen niet erbij te horen, en kunnen zich incompetent voelen.

Bij een te laag bloedsuiker moet het vasten worden verbroken, bij verdergaande complicaties wordt door een arts glucose toegediend. Het wordt afgeraden om de verdere maand Ramadan te vasten.

We willen het volgende benadrukken:

• Wil men toch vasten, dan in overleg met (huis)arts en na aanpassen medicatie;


• Medicatiewijzigingen altijd in overleg met (huis)arts!;


• Overleg voor de maand Ramadan begint!;


• Nooit zomaar medicatie stoppen of minderen!

De Koe (Al-Baqarah) 2:
183. O, gij gelovigen, het vasten is u voorgeschreven, zoals het degenen die vóór u waren was voorgeschreven, opdat gij vroom zult zijn.
184. Voor een zeker aantal dagen (zult gij vasten) maar wie onder u ziek is, of op reis, vaste een aantal andere dagen- er is een losprijs voor degenen, die niet kunnen vasten - het voeden van een arme. Maar hij, die vrijwillig goed doet, het zal beter voor hem zijn. Het vasten is goed voor u, indien gij het beseft.

En over het betalen van de losprijs een hadith:
"Degene die een vastende voedt bij het verbreken van het vasten, zijn beloning is evenveel als van degene die vast, zonder vermindering in de beloning van de laatste."
(overgeleverd door Ahmed, Annasa'ie)

Heeft u nog vragen dan kunt u ons altijd mailen: Levensstijl@moslima.nl

Zie ook: Vasten en ziekte/medicijnen

Aisa en Heleen
Huisartsen